Brusella, Brucella cinsi bakterilerin neden olduğu bir enfeksiyon hastalığıdır. Aslında Brusella, koyun, domuz, köpek, inek ve deve gibi memeli hayvanların hastalığıdır. İnsanlarda görülmesi ise Brusella taşıyıcısı olan hayvanlarla temas sonucu ya da bu hayvanlardan elde edilen ürünlerin tüketimiyle olmaktadır. Brusella semptomları genellikle soğuk algınlığı semptomları ile karıştığından dolayı tanısı tıbben önemlidir.

Brusella dünya genelinde yılda yaklaşık 500 bin kişide görülmektedir. İspanya, İtalya, Yunanistan, Türkiye ve Güney Afrika'da görülme oranı, Avrupa ve Amerika'ya göre daha fazladır. Ulusal hayvan aşılama programlarının düzenli yürütüldüğü ülkelerde Brusella vakaları nadirdir. Hipokrat, 2000 yıl önce Brusella hastalığından bahsetmiştir. 1887 yılında bir İngiliz doktor tarafından Malta Adası'ndaki bir salgın incelenmiş ve hastalığa "Malta Ateşi" adı verilmiştir. Ancak 20. yüzyılın ortalarında Amerika'da Brusella bakterisi tanımlanmış ve 1969 yılında da biyolojik bir silah olarak kullanılmıştır.

Brusella, enfekte hayvanların ürünlerinin tüketilmesiyle insanlara geçer. En çok süt ve peynir ürünleri ile geçiş söz konusudur. Ayrıca Brusella, enfekte hayvan sekresyonlarının solunması ile de bulaşır. Bu nedenle hayvan yetiştiricileri, kasaplar, avcılar, veterinerler ve laboratuvar personeli risk altındaki gruplarda yer almaktadır. İnsandan insana geçiş çok nadirdir.

Brusella bakterisi ile karşılaşıldıktan sonra günler hatta aylar sonra hastalık belirtileri ortaya çıkabilir. Brusella, ilk etapta kendine özgü olmayan üst solunum yolu enfeksiyonları benzeri bir tablo oluşturur. Ateş, terleme, eklem ağrıları, güçsüzlük, baş ağrısı, depresyon, karın ağrısı gibi birçok belirti ile ortaya çıkabilir. Karaciğer ve dalakta büyüme ve diğer iç organlarda fonksiyon kayıpları oluşturabilir. Teşhisteki en önemli nokta, hastanın risk grubunda yer alıp almadığı ve hayvan teması olup olmadığının sorgulanmasıdır. Ayrıca ateş ile görülen büyük eklem ağrılarında Brusella hastalığı mutlaka akla getirilmelidir.

Brusella şüphesi olan hastadan alınan kan örneğinde Brusella antijeninin olup olmadığı araştırılır. Genellikle hastalığın tanısı için bu test yeterlidir. Karaciğer fonksiyon testlerinde bir anormallik gelişmiş ise karaciğer biyopsisi yapılır ve biyopsi materyalinde Brusella bakterisi aranır. Brusella'nın iç organlara verdiği hasarı göstermek amacıyla MR, tomografi, ultrasonografi gibi görüntüleme yöntemleri de kullanılabilir.

Brusella tedavisinde ikili ya da üçlü antibiyotik kombinasyonları kullanılır. Sıklıkla doksisilin, streptomisin, rifamisin ve gentamisin kullanılabilir. Bu antibiyotiklerin kombinasyonları, hekim tarafından hastalığın şiddeti, hastanın yaşı ve gebelik gibi etkenler göz önüne alınarak yapılır. Genellikle 6 haftalık antibiyotik tedavisi önerilir. Tedavi sonrası kan testleri tekrarlanır; Brusella %5-10 oranında tekrarlar. Karaciğer ve dalak hasarlarında nadiren de olsa kalp kapağı tutulumlarında cerrahi operasyon gerekebilir.

Brusella'dan korunmak için aşağıdaki önlemler alınabilir:

Brusella, ciddi sağlık sorunlarına yol açabilen bir hastalıktır. Erken teşhis ve uygun tedavi ile hastalığın kontrol altına alınması mümkündür. Ancak korunma yöntemlerine dikkat etmek, hastalığın yayılmasını önlemek açısından büyük önem taşır.